Lichamelijke en mentale symptomen van angsten en fobieën
Je bent niet gek – je lichaam en geest reageren op iets dat als bedreigend voelt
Angst is niet alleen een gevoel in je hoofd. Het is iets dat je kunt voelen in elke vezel van je lichaam. Soms zo heftig dat je denkt dat er iets ernstig mis is met je – terwijl het ‘alleen maar’ angst is. Maar dat ‘alleen maar’ kan je leven flink op z’n kop zetten.
Als je last hebt van angsten of fobieën, is het belangrijk om te begrijpen wat er in je gebeurt – zowel fysiek als mentaal. Dat helpt niet alleen bij het herkennen, maar ook bij het vinden van rust en grip.
Wat gebeurt er bij angst?
Wanneer je angstig bent, treedt het ‘vecht-vlucht-bevries-systeem’ in werking. Dat is een oeroud overlevingsmechanisme in je brein, bedoeld om je te beschermen. Je lichaam maakt stresshormonen aan (zoals adrenaline en cortisol), waardoor je lichaam in de hoogste staat van paraatheid komt.
Handig als er écht gevaar dreigt. Minder handig als het alarm onterecht afgaat – bij een vergadering, een drukke straat of zelfs bij een gedachte.
Lichamelijke symptomen: het lijf in paraatheid
Angst voel je vaak het eerst in je lichaam. Veel mensen denken daardoor dat ze een lichamelijke aandoening hebben, zoals een hartprobleem of neurologische stoornis. De meest voorkomende lichamelijke klachten bij angst zijn:
- Hartkloppingen of bonzend hart
- Snelle of oppervlakkige ademhaling (hyperventilatie)
- Drukkend of benauwd gevoel op de borst
- Zweten, zelfs zonder inspanning
- Duizeligheid of een licht gevoel in het hoofd
- Tintelingen of een doof gevoel in handen, voeten of gezicht
- Trillen of beven
- Misselijkheid of maagklachten
- Droge mond of een brok in de keel
- Spanningshoofdpijn of gespannen spieren
Deze lichamelijke signalen kunnen intens en beangstigend zijn, waardoor je soms juist nóg angstiger wordt. Dat noemen we een vicieuze cirkel – en het is goed te doorbreken met inzicht en begeleiding. Lichamelijke en mentale symptomen angst en fobie kunnen erg overheersend zijn. In de begeleiding helpen we deze symptomen te doorbreken.
Mentale en emotionele symptomen: het hoofd draait overuren
Naast het fysieke deel, speelt angst zich natuurlijk ook af in je hoofd. En dat kan minstens zo overweldigend zijn. Veelvoorkomende mentale symptomen zijn:
- Piekerende gedachten die blijven rondgaan
- Concentratieproblemen
- Snel afgeleid of vergeetachtig zijn
- Een constant gevoel van onrust of alertheid
- Moeite met slapen, inslapen of doorslapen
- Negatieve gedachtespiralen (“Wat als…”)
- Overweldigd raken door ogenschijnlijk kleine dingen
- Een gevoel van controleverlies
- Emotionele uitputting of prikkelbaarheid
- Het gevoel ‘gek’ te worden of jezelf te verliezen
Soms is het lastig uit te leggen aan anderen wat je ervaart. Je voelt je misschien onbegrepen of schaamt je ervoor. Maar angst is menselijk. En jouw ervaring is écht.
Fobieën: angst gericht op iets specifieks
Bij een fobie is de angst meestal gekoppeld aan één specifieke prikkel, zoals:
- Dieren (bijv. spinnen, honden)
- Situaties (bijv. hoogtes, afgesloten ruimtes, vliegen)
- Sociale omstandigheden (zoals spreken in groepen)
- Lichamelijke zaken (zoals bloed, injecties of overgeven)
De symptomen bij fobieën zijn vaak net zo intens als bij andere angststoornissen. Je lichaam reageert alsof je in levensgevaar bent – ook al weet je met je hoofd dat dat niet zo is.
De impact op je dagelijks leven
Angst kan je leven beheersen. Je gaat situaties vermijden, trekt je terug of probeert je klachten te verbergen. Dat kost energie – vaak meer dan je laat merken.
- Je zegt afspraken af of durft niet meer met het ov
- Je durft geen nieuwe stappen te zetten op werk of in relaties
- Je bent continu aan het ‘managen’ van je spanning
- Je voelt je alleen in wat je meemaakt
Deze vermijding lijkt rust te geven, maar versterkt de angst op de lange termijn. Gelukkig is er hulp mogelijk die veilig, stapsgewijs en zonder oordeel met je meeloopt.
Je bent niet je angst
Het belangrijkste om te onthouden: jij bént niet je klachten. Je bént niet je angst. Je bent iemand die angst ervaart – en daarin niet alleen is.
Je klachten zijn geen teken dat je zwak bent. Integendeel. Angst betekent vaak dat je lichaam en geest heel alert zijn. En juist die gevoeligheid kun je leren inzetten als kracht.
Wat kan helpen? – Hulp bij Ego Centralis
Bij Ego Centralis begrijpen we dat angst persoonlijk is. Daarom bieden we ondersteuning op maat, zoals:
- Persoonlijke coaching – werken aan inzicht, zelfvertrouwen en rust
- Ambulante begeleiding via de gemeente – praktische en emotionele ondersteuning in jouw dagelijks leven
- Wandelcoaching – in beweging komen, letterlijk én figuurlijk
- IEMT (Integral Eye Movement Therapy) – gericht op het verwerken van heftige emoties of triggers
- ACT (Acceptance & Commitment Therapy) – leren leven mét angst, zonder dat het je leven beheerst
- Lifestyle coaching – balans in voeding, beweging, stress en slaap
- Brain Balance coaching – ondersteuning bij prikkelverwerking en mentale focus
Of je nu een diagnose hebt of niet – bij het vermoeden van angstklachten ben je welkom. Samen kijken we naar wat jij nodig hebt.
Tot slot: er is niets mis met jou
Als je worstelt met angst of fobieën, voel je je soms machteloos of gebroken. Maar je bent niet kapot – je bent aan het overleven.
Dat verdient zachtheid. Geen oordeel, maar erkenning. En bovenal: hoop. Want met de juiste steun kun je leren omgaan met je klachten, en stukje bij beetje weer vrijheid ervaren.
We zien jou. We luisteren. En we helpen je verder.
Wil je op de hoogte blijven?
Regelmatig schrijven wij een nieuwsbrief. Hierin vertellen we over Ego Centralis en wat er allemaal op het programma staat.
Ga snel naar:
- Lichamelijke en mentale symptomen van angsten en fobieën
- Wat gebeurt er bij angst?
- Lichamelijke symptomen: het lijf in paraatheid
- Mentale en emotionele symptomen: het hoofd draait overuren
- Fobieën: angst gericht op iets specifieks
- De impact op je dagelijks leven
- Je bent niet je angst
- Wat kan helpen? – Hulp bij Ego Centralis
- Tot slot: er is niets mis met jou
Relevante artikelen
Onderwerpen in de wegwijzer
Alle hoofdrubrieken staan hier voor jou op een rijtje. Klik op de gewenste hoofdcategorie!
Vul hieronder de term of kreet in waarover je meer informatie hoopt te vinden op onze website.
