De Ego Centralis Wegwijzer!
Oorzaken en traumatische gebeurtenissen PTSS / CPTSS
Oorzaken en traumatische gebeurtenissen bij PTSS en C-PTSS
Wanneer het leven sporen achterlaat – begrijpen waar jouw pijn vandaan komt
Inleiding: Trauma laat sporen na, maar die zijn niet altijd zichtbaar
Niet iedereen die iets ingrijpends meemaakt, ontwikkelt PTSS of C-PTSS. Maar voor wie dat wél doet, is het vaak moeilijk om te begrijpen waarom het zóveel impact had. Je kunt je afvragen: “Anderen maken ook nare dingen mee, waarom heb ik hier zo’n last van?” Of: “Het was toch niet zo ernstig?” De waarheid is: trauma gaat niet alleen over wat er gebeurde, maar vooral over hoe je het hebt beleefd – én of er op dat moment steun, veiligheid en verwerking mogelijk was.
Deze tekst helpt je om inzicht te krijgen in de oorzaken van PTSS en C-PTSS, welke traumatische gebeurtenissen een rol kunnen spelen, en waarom sommige mensen diepgaand geraakt worden. We doen dit met zachtheid, erkenning en oog voor nuance. Want achter elk trauma schuilt een verhaal – en elk verhaal verdient gehoord te worden.
Wat is trauma?
Trauma is een wond in je zenuwstelsel. Geen zwakte, maar een overbelasting.
Trauma ontstaat wanneer iets zó overweldigend is, dat je systeem het niet kan verwerken. Je lichaam en geest schakelen over op overleving – vechten, vluchten of bevriezen – en de ervaring wordt als het ware ‘bevroren’ in je systeem. Als dat niet verwerkt wordt, blijft de impact aanwezig, vaak op onverwachte manieren.
Trauma is dus niet alleen de gebeurtenis zelf, maar vooral het effect op jouw binnenwereld:
- Gevoelens van machteloosheid of doodsangst
- Overweldigende emoties zoals schaamte, verdriet, paniek
- Het wegvallen van controle of veiligheid
- Geen steun of begrip in de nasleep
- Een breuk in vertrouwen – in jezelf, anderen of de wereld
PTSS vs. C-PTSS: Verschil in oorzaak én beleving
Hoewel PTSS en C-PTSS veel symptomen delen, ligt het accent van de oorzaak anders:
PTSS
- Ontstaat meestal door één acute gebeurtenis
- Vaak zichtbaar als “klassiek trauma”
- Voorbeelden: verkeersongeval, mishandeling, overval, natuurramp, geweldsincident
C-PTSS (Complexe PTSS)
- Ontstaat door langdurige, herhaalde of relationele traumatisering
- Vaak vanaf jonge leeftijd of in afhankelijkheidsrelaties
- Voorbeelden: langdurige mishandeling, emotionele verwaarlozing, seksueel misbruik, leven in een onveilige gezinssituatie, emotionele onveiligheid
Belangrijk: wat voor de buitenwereld “klein” lijkt, kan voor jouw zenuwstelsel levensgroot zijn.
Mogelijke oorzaken van PTSS
Hieronder volgen gebeurtenissen die vaak geassocieerd worden met het ontstaan van klassieke PTSS:
1. Ernstige ongelukken of verwondingen
Bijvoorbeeld verkeersongelukken, branden, medische complicaties, valpartijen.
Je kunt je leven bedreigd voelen, controle verliezen, of overvallen worden door paniek.
2. Geweldsincidenten
Fysiek geweld, overvallen, inbraak, gijzeling, marteling of getuige zijn van geweld.
Hierbij speelt vaak intense angst en onveiligheid, ook na afloop.
3. Verlieservaringen
Bijvoorbeeld plots overlijden van een dierbare, zelfdoding, of een traumatisch verlies (kind verliezen, overlijden bij ongeluk).
Naast rouw ontstaat er ook een breuk in je wereldbeeld of vertrouwen.
4. Seksueel geweld of misbruik
Verkrachting, aanranding, grensoverschrijdend gedrag.
Dit gaat diep in tegen lichamelijke integriteit, en roept intense gevoelens van schaamte en machteloosheid op.
5. Medische traumatisering
Ingrijpende behandelingen, IC-opnames, langdurige ziekenhuisverblijven, kindertijdoperaties.
Je voelt je overgeleverd, afhankelijk, en je lichaam kan als ‘gevaarlijk’ gaan voelen.
6. Getuige zijn van trauma
Ooggetuige zijn van een ongeluk, misdrijf, geweld, of van iemand die sterft of lijdt.
Je hoeft het niet zelf te hebben meegemaakt om er intens door geraakt te zijn.
Mogelijke oorzaken van C-PTSS
Complex trauma ontstaat vaak sluipenderwijs. De traumatische ervaring herhaalt zich, of vindt plaats in een context waarin je afhankelijk bent van de dader – vaak binnen familie of relaties.
1. Kindermishandeling (fysiek, emotioneel of verbaal)
Je groeit op in angst, en leert dat je gevoelens niet veilig zijn.
2. Seksueel misbruik in jeugd of langdurige periode
Het vertrouwen in jezelf, je lichaam en anderen raakt diep beschadigd.
3. Verwaarlozing (emotioneel of fysiek)
Je leert dat je behoeften niet belangrijk zijn – of gevaarlijk.
4. Opvoeding door psychisch zieke, verslaafde of gewelddadige ouders
Je leeft constant in onvoorspelbaarheid, en ontwikkelt overlevingsstrategieën zoals pleasen, dissociëren of perfectionisme.
5. Relationeel trauma in volwassenheid
Langdurige relaties met narcistische, controlerende of gewelddadige partners, manipulatie, stalking of misbruik.
Je identiteit raakt verstrengeld met overleving, en je leert jezelf wegcijferen.
6. Institutionele of systemische onveiligheid
Denk aan langdurig verblijf in tehuizen, pleegzorg, religieuze instellingen of detentie, waarbij er geen steun of bescherming was.
Je leert dat niemand jou beschermt. Je vertrouwen in systemen, zorg en mensen raakt beschadigd.
Waarom de ene mens wel PTSS krijgt en de andere niet
Trauma is persoonlijk. Twee mensen kunnen hetzelfde meemaken, maar verschillend reageren. Factoren die bepalen of iets traumatisch wordt:
- Of je alleen was op dat moment
- Of je begreep wat er gebeurde
- Of je steun kreeg na afloop
- Of je in eerdere situaties ook al kwetsbaar was
- De leeftijd waarop het gebeurde
- Je gevoel van controle of machteloosheid
- Eerdere trauma’s of onveilige hechting
- Hoe gevoelig of intens jouw zenuwstelsel is
Belangrijk: trauma is niet het gevolg van zwakte. Het is een normale reactie op een abnormale situatie.
Onzichtbaar trauma: als niemand ziet wat jij hebt meegemaakt
Een van de moeilijkste vormen van trauma is dat wat niet werd herkend, benoemd of geloofd:
- Als je ouders jouw gevoelens altijd negeerden
- Als je chronisch gepest werd, maar niemand ingreep
- Als je werd mishandeld, maar het werd gebagatelliseerd
- Als je leerde dat “je niet moet zeuren”
- Als je altijd de ‘sterke’ moest zijn
Dit zijn geen kleine dingen. Het zijn diepgaande wonden die vaak leiden tot gevoelens van leegte, schaamte of onthechting. En ze verdienen net zoveel erkenning als de “grote” trauma’s.
De kracht van erkenning en begrip
Weten wat je hebt meegemaakt, en erkennen dat het impact had – dat is geen slachtofferschap, maar eerlijk zijn over je geschiedenis. Vaak begint heling pas als je jezelf niet langer afwijst omdat je “er nog steeds last van hebt”.
Bij Ego Centralis bieden we ruimte voor jouw verhaal, precies zoals het is. Geen vergelijking met anderen. Geen oordeel over wat “erg genoeg” is. Alleen erkenning, veiligheid, en de uitnodiging om langzaam terug te komen bij jezelf.
Tot slot: Je trauma is echt – en je mag helen
Of je nu PTSS of C-PTSS hebt, of nog worstelt met de vraag of jouw ervaringen wel “traumatisch genoeg” waren: jouw pijn is écht. De symptomen die je ervaart, hebben een oorsprong. En hoe dieper je die leert begrijpen, hoe meer mildheid, kracht en herstel mogelijk wordt.
Bij Ego Centralis helpen we je om stap voor stap jouw ervaringen te verweven in een verhaal dat klopt. Een verhaal waarin je niet langer verdwijnt, maar juist verschijnt.
Wil je begeleiding bij het verwerken van jouw ervaringen?
Je bent welkom – met alles wat je voelt, herinnert of (nog) niet kunt benoemen.
Regelmatig schrijven wij een nieuwsbrief. Hierin vertellen we over Ego Centralis en wat er allemaal op het programma staat.
Relevante artikelen
Alle hoofdrubrieken staan hier voor jou op een rijtje. Klik op de gewenste hoofdcategorie!
Vul hieronder de term of kreet in waarover je meer informatie hoopt te vinden op onze website.
Stuur ons een email!
Your Content Goes Here
