De Ego Centralis Wegwijzer!
Symptomen en klachten bij PTSS en CPTSS
Symptomen en klachten bij PTSS en C-PTSS
Als je lichaam en geest blijven reageren op wat allang voorbij is
Inleiding: Je bent niet gek – je reageert op wat je hebt meegemaakt
Mensen met PTSS of C-PTSS denken vaak dat er “iets mis” is met hen. Ze voelen zich vreemd, onbegrepen of zelfs ‘kapot’. Maar wat je voelt, denkt of ervaart is geen zwakte of persoonlijk falen. Het zijn normale reacties op abnormale omstandigheden. Je klachten zijn begrijpelijk – ze vertellen een verhaal over hoe jij hebt overleefd.
Of het nu gaat om nachtmerries, stemmingswisselingen, moeite met vertrouwen of lichamelijke onrust – de impact van trauma kan zich op talloze manieren uiten. In deze tekst verkennen we de symptomen van PTSS en C-PTSS uitgebreid, met respect en compassie. Zodat jij jezelf beter kunt begrijpen – en hopelijk een beetje zachter kunt worden voor alles wat je voelt.
Het verschil tussen PTSS en C-PTSS
Hoewel PTSS (Posttraumatische Stressstoornis) en C-PTSS (Complexe PTSS) veel overeenkomsten hebben, zijn er ook belangrijke verschillen:
- PTSS ontstaat meestal na één of meerdere concrete, acute gebeurtenissen (bijv. een ongeluk, geweld, verkrachting).
- C-PTSS ontstaat na langdurige, herhaalde of relationele traumatisering (bijv. kindermishandeling, misbruik, emotionele verwaarlozing).
C-PTSS gaat vaak dieper, raakt je identiteit, relaties en zelfbeeld, en ontwikkelt zich meestal gedurende een langere tijd.
Herbelevingen: Het trauma blijft zich herhalen
Veel mensen met PTSS/C-PTSS ervaren het verleden alsof het nog steeds gebeurt.
Mogelijke klachten:
- Terugkerende nachtmerries of flashbacks
- Heftige beelden of gevoelens die je overvallen
- Geur, geluid of aanraking kan plots een trigger zijn
- Lichamelijke reacties zoals zweten, trillen, hartkloppingen
- Angst of paniek zonder directe aanleiding
- Het gevoel “niet in het hier en nu” te zijn (dissociatie)
Je systeem staat nog steeds op overleven. Alsof het gevaar nog niet voorbij is.
Vermijding: Alles doen om maar niet te voelen
Om je te beschermen, ontwikkel je manieren om situaties, gevoelens of herinneringen te vermijden.
Mogelijke klachten:
- Gesprekken over het verleden uit de weg gaan
- Afleiding zoeken in werk, eten, middelen, drukte
- Moeite met voelen of praten over emoties
- Geen verbinding voelen met anderen
- Belangrijke plekken of personen vermijden
- Emotionele afvlakking of gevoelloosheid
Vermijding lijkt helpend, maar kost veel energie en houdt de pijn vaak op de achtergrond actief.
Hyperalertheid: Je lichaam staat altijd aan
Je zenuwstelsel blijft in de vecht- of vluchthouding staan, ook al is het trauma voorbij.
Mogelijke klachten:
- Snel schrikken of reageren op prikkels
- Slecht slapen of vaak wakker worden
- Prikkelbaarheid of woede-uitbarstingen
- Concentratieproblemen of geheugenverlies
- Gevoel constant “aan” te staan
- Stress, lichamelijke spanning of hoofdpijn
- Gevoel van gevaar zonder duidelijke aanleiding
Je lichaam vertrouwt de rust niet meer – want toen je wél ontspande, gebeurde het.
Negatieve veranderingen in denken en voelen
Trauma verandert hoe je naar jezelf, anderen en de wereld kijkt.
Mogelijke klachten:
- Negatief zelfbeeld (“Ik ben niks waard”, “Ik ben zwak”)
- Schuld- of schaamtegevoelens, ook als je niets fout deed
- Wantrouwen naar anderen of het gevoel dat niemand je begrijpt
- Geen hoop of toekomstperspectief ervaren
- Gevoel van leegte of innerlijke afwezigheid
- Emotionele instabiliteit of stemmingswisselingen
Je leert jezelf zien door de ogen van de pijn – en dat doet veel met je identiteit.
Specifieke symptomen bij C-PTSS: Diepere lagen van beschadiging
Complexe PTSS raakt niet alleen je zenuwstelsel, maar ook je persoonlijkheid en levenshouding. Het is vaak ontstaan in langdurige onveiligheid, waardoor je ‘gewoontegedrag’ bent gaan ontwikkelen dat je nu belemmert.
1. Chronische leegte en dissociatie
- Gevoel van vervreemding van jezelf
- Alsof je toekijkt naar je leven van buitenaf
- Emoties voelen ver weg of onwerkelijk
- Tijd verliezen of ‘wegvallen’ bij stress
2. Moeite met relaties en vertrouwen
- Problemen met intimiteit, vriendschappen of gezag
- Angst om verlaten of gekwetst te worden
- Snel overprikkeld in contact met anderen
- Conflicten vermijden of juist overmatig pleasen
3. Hardnekkige overlevingsmechanismen
- Altijd de controle willen houden
- Jezelf wegcijferen of aanpassen
- Overmatig verantwoordelijkheidsgevoel
- Perfectionisme of bewijsdrang
4. Diepgewortelde schaamte en zelfafwijzing
- Jezelf als ‘slecht’, ‘te veel’ of ‘niet goed genoeg’ ervaren
- Moeite om liefde of complimenten te ontvangen
- Interne criticus die alles bekritiseert
- Het gevoel dat je altijd faalt, ook als dat niet zo is
C-PTSS is een wond in je identiteit, ontstaan in relaties waarin je onveilig was. Daardoor raakt het álles – van je zelfbeeld tot je liefdesleven.
Lichamelijke klachten: Het trauma zit ook in je lijf
Trauma wordt opgeslagen in je zenuwstelsel en lichaam. Je kunt last hebben van:
- Chronische spierspanning of pijnklachten
- Slaapproblemen, vermoeidheid, uitputting
- Hoofdpijn, buikpijn, hartkloppingen
- Verhoogde spierspanning of bevriezing
- Overgevoeligheid voor geluid, licht, geur
- Verstoorde ademhaling of hyperventilatie
- Onverklaarbare medische klachten
Je lichaam draagt herinneringen mee die je hoofd soms niet eens meer bewust weet.
Minder bekende symptomen
Niet alle trauma-gerelateerde klachten zijn direct herkenbaar als PTSS of C-PTSS:
- Moeite met grenzen aangeven
- Verslavingsgedrag of eetproblemen
- Zelfbeschadiging of suïcidale gedachten
- Problemen met autoriteit of regels
- Moeite met keuzes maken of structuur houden
- Constant vergelijken of jezelf saboteren
Deze symptomen worden vaak verkeerd begrepen of niet herkend als traumarespons – ook door hulpverleners.
Het innerlijke conflict: Waarom je ’tegen jezelf’ lijkt te vechten
Een van de pijnlijkste gevolgen van PTSS en C-PTSS is dat je in conflict komt met jezelf. Je hoofd wil door. Je lijf zegt: stop. Je hart wil verbinding. Je zenuwstelsel wil veiligheid. Het is geen onwil, maar een constante poging om je veilig te houden in een wereld die ooit gevaarlijk voelde.
Het kan voelen alsof je jezelf in de weg zit. Maar wat je eigenlijk ervaart is:
De strijd tussen overleving en leven.
Tot slot: Alles wat je voelt heeft een oorsprong
De klachten die je hebt zijn niet jouw schuld – ze zijn een gevolg van hoe je hebt overleefd. Je hoeft niet langer te twijfelen of het “erg genoeg” was. Als je worstelt, is dat op zich al genoeg reden om hulp te zoeken.
Bij Ego Centralis kijken we met jou zonder oordeel, zonder haast, en met diepe erkenning naar wat jij voelt, denkt en ervaart. We helpen je begrijpen waar je klachten vandaan komen – en hoe je stap voor stap kunt helen.
Herken jij jezelf in deze symptomen? Of twijfel je aan wat er met je aan de hand is?
Je bent welkom – ook als je het nog niet goed kunt verwoorden. Je hoeft het niet alleen te doen.
Regelmatig schrijven wij een nieuwsbrief. Hierin vertellen we over Ego Centralis en wat er allemaal op het programma staat.
Relevante artikelen
Alle hoofdrubrieken staan hier voor jou op een rijtje. Klik op de gewenste hoofdcategorie!
Vul hieronder de term of kreet in waarover je meer informatie hoopt te vinden op onze website.
Stuur ons een email!
Your Content Goes Here
